zondag 12 februari 2017

Hoe was het?

“Hoe was het in India?”, vragen de mensen als we weer terug zijn. In een paar zinnen probeer ik samen te vatten wat we gedaan hebben. Hoe enthousiast de kinderen uit de sloppenwijk waren ons weer te zien. En wat voor een vooruitgang we zien bij de kinderen vergeleken met een jaar ervoor.
Maar is dat hoe het was? Wat we gedaan hebben en hoe de kinderen reageerden is slechts de oppervlakte van hoe het was. Daaronder zit een hele belevingswereld die amper in woorden te vangen is.

Ontmoeten en verbinden is ons thema. En dat hebben we gedaan. Ontmoeten door te luisteren, door foto’s te laten zien van hoe wij in Nederland leven, door te spelen, door samen te lachen. Maar vooral door aanwezig te zijn en aandacht te schenken. Soms met woorden, maar veel vaker nog zonder woorden. Door te luisteren in de diepste betekenis van het woord. Wat voor mij niet alleen betekent om te luisteren naar wat er gezegd wordt, maar juist ook wat er niet gezegd wordt. Door de vreugde te voelen die de ander uitstraalt, door de pijn te voelen die de ander met zich meedraagt en door de kracht te zien die hij of zij in zich heeft.

Volwassenen en ook de kinderen uit deze armste laag van de bevolking dragen nogal wat pijn met zich mee. Ze worden geconfronteerd met werkloosheid, weinig geld voor de eerste levensbehoeften, weinig aanzien in de maatschappij, weinig kansen. Vele mannen zoeken hun toevlucht in alcohol. En als je je dan realiseert dat hele families samen in één kleine kamer leven en slapen, dan is het niet moeilijk voor te stellen dat geweld en verkrachting aan de orde van de dag zijn. Dat is er en dat is zo pijnlijk. En tegelijkertijd is er ook de grote gastvrijheid van de mensen, de blijdschap die ze tonen om kleine verrassende dingen die voorvallen, het gemak waarmee ze verbinding met je maken en de enorme levenskracht die ze hebben. Dat geeft me dan weer zoveel vreugde en vertrouwen. Beide kanten lijken daar intenser. Zowel de pijn als de vreugde. 

Ik weet niet wat ik ervan moet denken. Of eigenlijk weet ik het wel: ik moet er vooral niets van denken. Als ik erover na ga denken, dan verwart het me en kan het me zwaar maken. Ik moet het gewoon ervaren. Ervaren in het contact met de ander. En dan… dan opent het mijn hart.

Dus ja, “Hoe was het”? Hoe was het om contact te maken met mensen uit een andere cultuur en in zulke andere levensomstandigheden? Het was intens, hartverwarmend, bijzonder, vreugdevol, schokkend, verbindend, openend, pijnlijk, onbegrijpelijk, dichtbij….. en als ik dan één woord zou moeten bedenken dan zou het zijn: het was wezenlijk.